Als je een paar schoenen of een nieuw kostuum koopt, zou je raar opkijken als je bij de kassa naast de aanschafprijs 6 of 8% draagklaarmaakkosten moest afrekenen. Maar in de autobranche is zo’n kostenpost –de rijklaarmaakkosten- heel normaal. Dat zou te verteren zijn als ze niet zo hoog waren. Maar volgens de Consumentenbond rijzen de afleveringskosten van auto’s tegenwoordig de pan uit, zelfs als het om compacte auto’s gaat. Zo kost het rijklaarmaken van een Audi A1 €1100, bijna 6% bovenop de catalogusprijs. Terwijl je voor de aflevering van een Volkswagen up! meer dan 8% van de catalogusprijs moet neertellen. De Toyota Yaris kostte vorig jaar zelfs €3.000 meer dan de prijs waarmee Toyota kopers lokte via reclames.

Mag dit zomaar? Waarschijnlijk niet. Consumenten hebben rechten, vastgelegd in een uitdijend stelsel van (Europese) wetten, richtlijnen en verordeningen. Die bepalen onder meer dat je een aanbieding in principe moet kunnen kopen voor het bedrag waarvoor het staat aangeprezen. De verkoper moet dus vóór de verkoop met zijn billen bloot over de prijs inclusief alle onvermijdelijke bijkomende kosten. Maar wat is onvermijdelijk? Voor vliegtickets –vroeger een chaos- staat dit in een Europese verordening. Daardoor is de prijs nu doorgaans netjes inclusief de luchthavenbelasting, brandstoftoeslag, boekings-, reserverings-, service- en administratiekosten. Ook voor pakketreizen zijn de regels strikt. De prijs daarvan is verplicht inclusief toeristenbelasting, de bijdrage voor het calamiteitenfonds en de verplichte excursies.

Een sprekend voorbeeld van het oog voor detail in Europees consumentenrecht is EU-verordening 261/2004, dat de compensatie bij vluchtvertraging regelt. Reisde je bijvoorbeeld minder dan 1.500 kilometer, dan kun je, als je minimaal drie uur te laat op je bestemming aankomt, recht hebben op €250 per passagier. Vloog je meer dan 1.500 kilometer binnen de EU, dan kun je mogelijk €400 krijgen. Datzelfde bedrag geldt voor vluchten van of naar de EU van 1.500 tot 3.500 kilometer. De hoofdprijs van €600 compensatie is voor vertragingen van minimaal vier uur op vluchten van meer dan 3.500 kilometer van of naar een land buiten de EU. Bij meer dan vijf uur vertraging mag u afzien van de reis en de ticketprijs terugvragen. Verder kan bij vertraging recht bestaan op eten, drinken, twee telefoongesprekken, faxberichten of e-mails en zo nodig een hotelovernachting, afhankelijk van de vertragingsduur en de lengte van de vlucht. U moet de compensatie wel binnen twee jaar aanvragen. En oponthoud door een natuurramp of terrorisme is niet gedekt.

Hoe ontdekt u dit allemaal? Via consuwijzer.nl, het consumentenloket van de ACM. In deze EHBO-kist voor consumenten moet u echt eens neuzen. Bijvoorbeeld voor munitie om te klagen over een financieel product, om een opzegtermijn voor telefonie te ontdekken of een juridisch juiste  klachtenbrief te versturen aan een reisorganisator, bank, energieleverancier, mobiele aanbieder of ieder ander die u knollen voor citroenen heeft verkocht. Je kunt ook bellen met een vraag of klacht (088-0707070). ConsuWijzer belt zo nodig terug met een advies. Ook registreert men de klacht of vraag en stuurt die door naar de ACM.

Terug naar de rijklaarmaakkosten. Heeft Consuwijzer daar al duidelijke regels voor? Nee. Maar de Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft recent aangekondigd ‘met volle kracht’ te gaan werken aan transparantie rond deze kostencategorie. Hopelijk draait het uit op nieuwe regels. Heerlijk, zo’n tegenoffensief in de loopgravenoorlog tussen verkopers en de consument. Want consumeren is en blijft oorlog. Wie zich er zonder kennis en bescherming aan waagt, verlaat het slagveld uitgeknepen, berooid of teleurgesteld.

Mijn consumenten top vier

Waar haal je gratis en betrouwbare financiële raad? Mijn top vier luidt:

1.Consumentenbond.nl. Voor tips en uitleg over talloze geldkwesties en voor twaalf betrouwbare, gratis vergelijkings- en hulpsites zoals de zorgvergelijker, de energievergelijker en de Vlucht/Claimservice.

2.Consuwijzer.nl voor voorbeeldbrieven, praktische hulp, infobladen en tips.

3.Wijzeringeldzaken.nl. Voor financiële tips over ontslag, echtscheiding, arbeidsongeschiktheid, samenwonen, trouwen, studeren, overlijden, lenen, een hypotheek afsluiten, sparen, beleggen, een woning huren, op zichzelf gaan wonen van de kinderen, pensioen, schulden of het ordenen van geldzaken.

4.Nibud.nl. Voor informatie over alle persoonlijke geldzaken en voor hulpprogramma’s als het persoonlijk budgetadvies, de Bufferberekeraar, de pensioenschijf-van-vijf, de waardescan beleggingsverzekeringen,Berekenuwrecht.nl en de risicometer lenen.