Onze geleerden weten hoe je katoenplantjes laat groeien op de maan, wat klimaatverandering doet met het Noordpoolijs, en hoe je robotwagentjes laat rijden op Mars. Weten we ook al hoe je maximaal winst maakt met beleggen? Jazeker, al tientallen jaren. Die kennis danken we aan de Amerikaan John Bogle, de uitvinder van het indexbeleggen. Bogle, die afgelopen januari op 89-jarige leeftijd overleed, stichtte in 1974 de beleggingsinstelling Vanguard. Een jaar later bood hij particulieren het eerste indexbeleggingsfonds ter wereld: de First Index Investment Trust.

Een indexbeleggingsfonds -kortweg indexfonds- is de zelfrijdende auto onder de beleggingsfondsen. Er zit namelijk geen (dure) fondsbeheerder aan het stuur die effecten voor je analyseert, selecteert, aan- en verkoopt. In plaats daarvan belegt een computerprogramma volgens de samenstelling van een bepaalde aandelenindex, bijvoorbeeld de MSCI World, de MSCI Europe of de MSCI Emerging Markets.

Indexbeleggen heet ook wel passief beleggen, want de indexbelegger hoeft, behalve geld inleggen, geen fluit aan zijn beleggingen te doen. Dat heeft veel voordelen. Ten eerste betaalt de indexbelegger niet mee aan een dure fondsbeheerder. Nu denk je misschien dat zo iemand zijn kosten dik waard is, maar het omgekeerde is waar. Als je vorig jaar had belegd in de favorieten van Nederlandse beleggingsanalisten, zo toont onderzoek van Dirk en Willem Gerritsen voor de Universiteit van Utrecht, had je 5,3 procent minder rendement dan het marktgemiddelde geboekt. Je kunt dus beter indexbeleggen, want dan haal je het marktgemiddelde altijd.

“Waarom zou je mensen betalen om te gokken met jouw geld?” William F. Sharpe (1934), Nobelprijswinnaar economie 1990

Beleggen in een index doe je via een indexfonds of een ETF (Exchange Traded Fund). Dat kost bijvoorbeeld 0,2 of 0,3 of 0,5 procent per jaar. Aan een beheerd beleggingsfonds ben je snel een veelvoud van die kosten kwijt. Dat scheelt je op de lange termijn tientallen procenten aan eindkapitaal.

Indexbeleggen is ook een goedkope en simpele manier om beleggingsrisico’s te spreiden. Wie belegt in de MSCI World is, ongeacht de omvang van zijn inleg, mede-eigenaar van 1649 bedrijven in 23 ontwikkelde landen. Extra risicospreiding bereik je door maandelijks een vast bedrag in een indexfonds te beleggen. Dan koop je bij lage koersen automatisch meer participaties dan bij hoge. Dat heet middelen. Laat het opgebouwde vermogen jaar na jaar staan in goede en slechte tijden. Ga vooral nooit de boel verkopen tijdens een beursdip. Want op de effectenbeurzen volgt na regen per definitie zonneschijn.

Zo kan een luie, nuchtere belegger zonder kennis een smakelijk rendement incasseren op de lange termijn. De Amerikaan Warren Buffet, ’s werelds beste belegger, vond John Bogle een held en indexbeleggen ideaal voor iedereen. “Door periodiek te beleggen in een indexfonds”, zei Buffet ooit, “kan de belegger die nergens van weet meer rendement halen dan de meeste experts.”