Geld is een vreemd goedje. Je kunt er een oorlog mee beginnen, maar ook levens mee redden via onderzoek naar kanker of ALS. Je kunt met geld een drugslab opzetten, maar net zo goed noodhulp geven in rampgebieden of scholen bouwen in Libanon. Op persoonlijk vlak kan geld er voor zorgen dat je gerieflijk woont in een goede buurt, een fijne auto rijdt, je kinderen duur kunnen studeren, je kwaliteitsproducten kunt kopen of ontslag kunt nemen als je baas je het leven zuur maakt. Toch veroorzaken euro’s anderzijds zorgen. Mensen kunnen wakker liggen van dalende aandelenkoersen, een moeilijke huizenmarkt, verkeerde uitgaven, oplichting of ruzies over geld. Door geldkwesties raakten al talloze familie- en liefdesrelaties onherstelbaar beschadigd.

Geen wonder dat geld wordt vereerd én gehaat. Door deze januskop van geld raken sommige mensen zo verscheurd of beklemd dat ze zonder geld willen leven. De Ierse zakenman Mark Boyle-alias The Moneyless Man- deed het. Net zoals de Nederlander Mundo Resink,de Amerikaanse Mildred Normanen de Duitse Heidemarie Schwermer. Meestal roemen geldlozen hun verkregen extra geluk, vrijheid, mooie sociale contacten, betere gezondheid en verminderde stress. Maar toch blijft geldloos leven per definitie een hobby voor een enkeling. Je moet ten eerste maar durven. Bovendien vervangen geldmijders het gebruik van valuta vrijwel altijd door ruilhandel met mensen die wel geld gebruiken. Want ja, voor wat hoort wat, of je het leven nu met euro’s, wederdiensten of je eigen arbeid betaalt.

Als geld niet gelukkig maakt, geef het dan terug. Jules Renard, Fransschrijver (1864 –1910)

Voor je geluk is er trouwens geen reden om te gaan leven zonder geld. Integendeel. Wetenschappers bewijzen keer op keer dat extra geld gelukkiger maakt. Althans, als je geluk opvat als ‘tevredenheid over je leven’, wat mij een prima definitie lijkt. Deze vorm van geluk blijkt te stijgen nadat je een grote loterijprijs hebt gewonnen, toont vers onderzoek onder duizenden Zweedse loterijspelers. Hoe groter het gewonnen bedrag des te sterker dit effect. En nóg mooier: het door een grote loterijprijs verhoogde geluksgevoel houdt minimaal een decennium aan. En dus concluderen de onderzoekers Erik Lindqvist, Robert Östling and David Cesarini dat een appel voor de dorst belangrijk is voor een gelukkig leven.

Naast vermogen bepaalt ook inkomen je geluk. In 2010 ontdekten Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman en zijn collega Angus Deaton dat iemands tevredenheid over zijn leven stijgt naar rato van zijn inkomensstijging in procenten: Wie 20.000 euro verdient en er 2.000 euro bij krijgt, ziet zijn geluk dus evenveel stijgen als iemand die een miljoen salaris opstrijkt en een ton opslag krijgt. Conclusie: geld is onmiskenbaar Haarlemmerolie, ofwel hét medicijn dat allerlei levenspijn kan verzachten, ook al beweren boze tongen weleens anders. Wel is extra geluk peperduur voor wie veel verdient.