Ontrouw lijkt Nederlanders in het bloed te zitten. Een studie van psycholoog Henk Noort toont dat maar liefst een kwart van de Nederlanders vreemd gaat; volgens onderzoek van Durex is dit zelfs bijna een derde. Toch blijken Nederlanders ook hondstrouw te kunnen zijn, bijvoorbeeld aan hun bank. Van het totaal van 21 miljoen Nederlandse betaalrekeningen verschuift jaarlijks maar 0,35 procent naar een andere bank. Dit ondanks de kredietcrisis, de woekerpolis- en aandelenlease-affaire, gedoe over bonussen en topbeloningen in de geldsector, en soms zelfs corruptie door Hollandse bankiers. Een ongelukkige bankklant kan blijkbaar eindeloos mopperen, klagen en huilen, maar hij blijft mokkend zitten waar hij zit.

Eén oorzaak van bankentrouw is dat we rekeningnummers niet kunnen meenemen naar een andere bank. Nummerportabiliteit is bij banken nooit van de grond gekomen, ondanks protesten van de Consumentenbond en MKB-Nederland. In plaats hiervan bieden banken een overstapservice. De meeste overstappers vinden het best handig, maar u moet wel opletten of alles vlekkeloos verloopt (zie kader).

En tweede oorzaak van bankentrouw is het spookbeeld dat banken qua kosten, dienstverlening en betrouwbaarheid één pot nat zijn. In werkelijkheid is de ene bank stukken goedkoper dan de andere. Ook verschillen banken qua duurzaamheid, bonusbeleid, klantvriendelijkheid, voordelen en innovatieve oplossingen. Die verschillen kunnen prima redenen zijn om financieel overspel te plegen. U moet het alleen nog even doen.

De kosten van banken vergelijken kan op consumentenbond.nl/betaalrekening/vergelijken/. Daar ontdekt u onder meer of een bank rente vergoedt op uw betaalrekening en wat een betaalrekening in- of exclusief creditcard kost. De Bond werkt deze gegevens elk kwartaal bij. Momenteel is ASN de goedkoopste bank met rente op de betaalrekening (€18 per jaar inclusief één betaalpas). Maar per 1 april aanstaande duikt de Rabobank onder die prijs. Een betaalrekening zonder rente kost daar dan €14,40 (inclusief betaalpas). Let altijd op mogelijke extra kosten. Soms is een creditcard gratis. In andere gevallen kost die een paar tientjes per jaar. De duurste bank lijkt Knab Premium (jaarlijks €180). Maar voor die prijs krijgt u zo nodig twee betaalpassen, een creditcard, rente op de betaalrekening, voordeliger lenen en alerts waar je financieel beter van wordt.

Voor veel financiële vreemdgangers is eerlijkheid en transparantie belangrijker dan de kosten. Maar welke banken zijn zuiver op de graat? Dat ontdekt u op eerlijkebankwijzer.nl. Deze website geeft acht banken en twee verzekeraars rapportcijfers voor thema’s als bonusbeleid, corruptie, duurzaamheid en transparantie. Het laagst op bonusbeleid scoren Delta Lloyd en NIBC (rapportcijfer 3). Ietsje beter (cijfer 4) scoren ABN Amro, Aegon, ING en Rabobank. SNS Bank haalt een krappe voldoende (een 6) op het bonusthema, en bij Van Lansschot geldt de score goed (cijfer 8). Alleen ASN en Triodosbank doen niet aan bonussen en krijgen een 10. De meest koosjere bank op alle thema’s is ASN.

Toch zijn lage kosten en eerlijkheid voor een flinke groep Nederlanders niet genoeg. Ze willen dat hun geld niet meer in commerciële handen is, maar beheerd wordt door de Staat, net zoals vóór 1986 bij de voormalige PostCheque en GiroDienst, de voorganger van de latere Postbank. Wilt u dit ook? Teken de petitie “Maak van SNS/ASN/RegioBank een officiële non-profit Staatsbank” op https://1staatsbanknodig.petities.nl. Met de verzamelde handtekeningen wil de stichting Geldbelangen bereiken dat de huidige SNS/ASN/RegioBank in handen blijft van de Staat. Deze Staatsbank zou ons geld zeer veilig moeten beheren en giraal betalingsverkeer moeten aanbieden tegen zo laag mogelijke kosten, liefst gratis (financierbaar via leningen met een laag risico). Met zo’n degelijke bank vreemd gaan lijkt mij prima en risicoloos. Dat kun je beslist geen overspel noemen.

Veilig wisselen van bank

Via de overstapservice van uw nieuwe bank krijgen de organisaties aan wie u een incassomachtiging hebt afgegeven uw nieuwe rekeningnummer vanzelf. Andere incasso’s en bijschrijvingen gaan 13 maanden lang automatisch naar uw nieuwe rekening. In die periode moet u zelf al uw financiële contacten over uw nieuwe nummer informeren. Het is verstandig om, vóórdat u de oude rekening opzegt, uw bankafschriften te downloaden en/of te printen, want na opzegging heeft u geen toegang meer. Print ook, vóór opzegging, alle periodieke overboekingen bij uw oude bank, stop deze overboekingen, en voer ze in op uw nieuwe rekening. Noteer verder in uw agenda wanneer de overstapservice bijna stopt.