Schrijver en journalist Gerhard Hormann gaat volgend jaar, als hij 55 is, met ‘plakbandpensioen’. Die term verwijst naar het feit dat hij zijn pensioeninkomen eigenhandig bij elkaar heeft geknutseld. En toch is Hormann geen miljonair. Ook zijn vrouw gaat hem niet onderhouden, want die werkt parttime in het onderwijs. Wel heeft huize Hormann door jarenlang zuinig leven de hypotheek vrijwel afbetaald. Ook heeft Hormann door te consuminderen zoveel gespaard dat hij op ingetogen wijze kan rentenieren. Uit zijn spaargeld keert hij zichzelf elke maand duizend euro netto uit. Met dat basisinkomen kan hij elke dag op z’n gemak ontbijten en de krant lezen. Vervolgens koffiedrinken, misschien een stukje tikken voor zijn blog, daarna lunchen en, als hij zin heeft, op zijn racefiets een rondje maken door de polders.

Zou jij dit ook willen? Dat kan, mits je een flinke tijd minder uitgeeft dan wat aan inkomen binnenkomt. Moeilijk? Nee hoor. Niet als je je geldzaken beschouwt als een akker. Voor een goede opbrengst moet je zaaien, wieden, oogsten en het koren scheiden van het kaf. Zo gaat het ook met uitgeven. Het mag en moet, als het maar niet aan onzin is. Maar wat is nuttig? En wat verkeerd? Het antwoord vind je met twee simpele, gouden regels: Geef graag geld uit aan zaken die meer geld of geluk opleveren. Maar beknibbel op dingen die je vermoeien, stress veroorzaken, je gezondheid schaden, een onduidelijk of kort nut hebben of die je later op kosten jagen.

Hoe logisch dit ook lijkt, lang niet iedereen houdt zich eraan. Vraag jezelf maar eens wat jou gelukkig maakt of wat je écht belangrijk vindt. Voor je het weet, bedenk je vage antwoorden als: “Eh… nou lekker leven” of “Eh… leuk wonen”. Geen wonder dat ons geld aan onbelangrijke zaken verdampt. Een oefening van de Amerikaanse auteur David Bach helpt dat te voorkomen. Kies je drie belangrijkste persoonlijke waarden uit d volgende reeks: zekerheid, vrijheid, rust, plezier, macht, gezin, huwelijk, vrienden, bijdragen aan de maatschappij, wijsheid, onafhankelijkheid, avontuur, geestelijke ontplooiing, groei, liefde, balans, gezondheid. Schrijf jouw top drie op een kaartje dat in je portefeuille past. Geef vervolgens alleen geld uit aan dingen die bijdragen aan deze persoonlijke top 3. Wie rust wil, gaat de natuur in en besteedt geen cent aan pretpark- en restaurantbezoek. Wie gezondheid belangrijk vindt, gaat wandelen of fietsen, en bespaart op rondjes in de kroeg.

Ondertussen kap je in uitgaven aan vermoeiende, slechte of nutteloze gewoontes. Wie bijna elke werkdag buiten de deur luncht, is jaarlijks minimaal €1.000 kwijt. Een jaar lang dagelijks een klein pakje sigaretten roken kost, naast je gezondheid, €2.200. Teveel snoep, koek en gebak: pakweg €800 per jaar. Niet letten op vakantie-uitgaven: €1.500 per jaar. Zomaar shoppen: minimaal €500 per jaar. Een te dure auto rijden: €5.000 per jaar. Onnodig rood staan en geld lenen: €400 per jaar. Het totaal van deze wat willekeurig lijst komt op €11.400 per jaar. Zou je dat bedrag sparen tegen 1% rente, dan had je na 10 jaar €120.000 bij elkaar. Dat is genoeg voor tien jaar plakbandpensioen.