Begin 1999 kostte een samenlevingscontract standaard 593,37 gulden (€270). En nam u er twee gelijkluidende testamenten bij, dan was u altijd 927 gulden (€421) inclusief BTW kwijt (tenzij u vermogensbelasting betaalde). Maar de Wet op het Notarisambt maakte aan deze voorspelbare prijzen een eind. Vanaf oktober 1999 mochten notarissen hun honoraria in toenemende mate zelf bepalen. Aanvankelijk liep dat stroef, want de notaris voelde zich geen koopman. Maar anno 2016, zeventien jaar na het losgooien van de teugels, beconcurreren notarissen elkaar op prijzen alsof ze verkopers van mobiele abonnementen zijn. De klant kan daarvan profiteren. Maar dan moet hij wel onderzoekend en assertief zijn.
Notariële prijzen vergelijken kan enorm lonen. Toch kijken zes van de tien Nederlanders niet verder dan hun neus lang is, blijkt uit een peiling van de Consumentenbond. Een derde van de ondervraagden gaat gewoon altijd naar dezelfde notaris, 18% naar een notaris in de buurt, en 12% naar een notaris die vrienden of familie hebben aangeraden. Dat is niet slim, want voor een hypotheekakte vraagt de ene notaris €365, terwijl een volgende er €2.500 voor laat neertellen. En kost een testament €200 bij de ene notaris, bij een ander ben je €1.900 kwijt. Vooral bij verklaringen van erfrecht en schenkingsaktes negeren Nederlanders de prijzen. De respondenten in het Consumentenbond-onderzoek betaalden voor een schenkingsakte minimaal €180 en maximaal €820. Een verklaring van erfrecht ging voor €198, maar ook voor €1.365 weg. Dat laatste is zeven keer zoveel!
Notaristarieven vergelijken kan op degoedkoopstenotaris.nl, maar slechts één op de vijftien klanten doet dat, meldt de Consumentenbond. Jammer, want deze website geeft een indruk van de bodemprijzen per notarisdienst. Daarmee bent u er echter nog niet. U moet offertes aanvragen (al schijnt u die regelmatig niet te krijgen). Bovendien geeft ruim een derde van de notarissen een kostenschatting af in plaats van een vaste prijs. Maar zelfs bij een vaste prijs blijkt de rekening hoger te kunnen uitvallen dan geoffreerd. Volgens de Consumentenbond gebeurt dat in 8% van de gevallen.
Hoe u wél waar krijgt voor uw geld? Bedenk eerst of u zonder notaris kunt, zoals bij het verstrekken van een eigenwoninglening aan uw kind. Dat kunt u zelf regelen met de handleiding, tips en het voorbeeldcontract op consumentenbond.nl/familiebankregelen. Ook fiscaal aftrekbare giften aan goede doelen, regelt u zonder notaris. Uitleg en een verwijzing naar het juiste belastingformulier staat op consumentenbond.nl/goededoelen.
Voor standaard notariële documenten kunt u voordelig terecht bij een internetnotaris, zoals notarisservice.hema.nl. Daar kunt u, als u een standaardgeval bent, een samenlevingscontract laten samenstellen voor €125 per akte. Inclusief testamenten bent u voor €375 klaar. Die prijs is inclusief BTW, ondertekening bij een notaris en de bewaring van de contracten in de kluis van de notaris. Op doehetzelfnotaris.nl bent u voor deze diensten totaal €450 kwijt. Maar hier kunt u ook terecht voor voordelige koopaktes, schenkingsaktes, huwelijkse voorwaarden, de oprichting van een vereniging en nog veel meer.
De akte waarop mogelijk het meest valt te besparen is het levenstestament. De ondervraagden in de Consumentenbond-peiling betaalden hiervoor minimaal €140 en maximaal €2.417. Het bespaart notaristijd en dus geld als u vooraf zelf uitzoekt wat u wilt regelen. Gratis informatie daarover staat op notaris.nl. En op nulevenstestament.nl maakt u aan de hand van vragen een officiële concept-akte (KNB model) die u bij 1 van de 33 aangesloten notariskantoren kunt ondertekenen. Dat kost €249 voor één persoon en €349 voor twee partners. Deze bedragen zijn inclusief de controle door de notaris, het tekenen bij de notaris en de registratie in het Centrale LevensTestamenten Register. Er komt geen cent bij.
Gesubsidieerde notaris
Voor mensen met een laag inkomen en nauwelijks of geen vermogen gelden maximale tarieven voor notariële akten bij familiezaken, zoals huwelijkse voorwaarden, een samenlevingscontract of een testament. De actuele inkomens- en vermogensgrenzen vindt u op rechtsbijstand.nl. Om een lager tarief te mogen betalen, moet u een inkomensverklaring aanvragen bij de Raad voor de Rechtsbijstand. Daarna moet u de voorzitter van de Kamer voor het notariaat schriftelijk verzoeken om een bepaalde dienst van een notaris. U voegt de inkomensverklaring bij uw verzoek. Als de voorzitter uw verzoek goedkeurt, dan wijst hij een notaris in uw buurt aan om de werkzaamheden te verrichten tegen het lagere tarief.
