Op allerlei terreinen kunnen de spanningen in je leven soms ineens oplopen. We kennen werkstress, relatiestress, vakantiestress, keuzestress, geldstress, gezondheidsstress, spanningen om de kinderen en ga zo maar door. Dat kan leiden tot slapeloosheid, overgewicht, minder zelfvertrouwen, fysieke ziektes, depressie en – jawel – financiële problemen. Want stress bemoeilijkt informatieverwerking, planning en prioriteiten stellen. Daardoor hangt een hoger stressniveau samen met impulsief gedrag, minder sparen en budgetteren, minder tevredenheid en minder grip op je leven. En voor je het weet, zit je in een financiële vicieuze cirkel: door spanningen doe je dwaze, ondoordachte dingen met je geld, je krijgt geldproblemen, je voelt extra stress, je maakt weer foute keuzes, enzovoorts.

Goed (financieel) beslissen vraagt rust en denkcapaciteit. Kun je je iets écht permitteren? Is het de beste optie? Wat zijn de gevolgen voor je toekomst? In een consumptiemaatschappij heb je aan die afwegingen bijna een dagtaak. Welke vakantie, verzekeringen, abonnementen? Waarin beleggen? Hoeveel besteden aan pensioenopbouw, je volgende auto, verbouwing of huis? Wie gehaast of gespannen is, kan verstrikt raken in gepieker en details, en soms in een opwelling zijn hele bezit verkwanselen aan een foute belegging, een te dure woning of een fraudeur. Gelukkig kun je er zelf wat aan doen. Wetenschappers van The Decision Lab, een Canadese denktank die gedragswetenschappelijke kennis populariseert, hebben ontrafeld hoe je beter beslist bij stress. Met een paar simpele denktrucjes blijk je jezelf rationeler te kunnen maken, waardoor je het grotere plaatje ziet in plaats van de details. Het gaat zo. 

Zo beslis je zonder stress

Denk niet aan hoe je iets koopt, maar waarom je het zou kopen. Denk daarbij vooral aan de toekomst. En vraag je af of de aankoop past in je (levens)doelen op langere termijn. De antwoorden zorgen vanzelf dat je zelfs bij stress meer grip houdt op je geld, beter budgetteert, meer spaart, financieel meer tevreden bent en vaker je financiële dromen waarmaakt. 

Concreet werkt het zo. Stel, je doorkruist een woonwarenhuis of supermarkt met een winkelkar. Neem vlak voordat je afrekent even pauze. Bekijk de spullen in je kar en vraag je van elk ding af:

• Waarom koop ik dit? Past het bij mijn waarden? Zo nee, weg ermee.

• Draagt het bij aan mijn toekomst en doelen? Zo nee, weg ermee.

Bij grote financiële beslissingen, zoals de aankoop van een huis, auto of belegging, moet je hiernaast ook letten op je stressniveau. Vraag jezelf af:

• Ben ik kalm en heb ik een helder hoofd? Zo nee, wacht met beslissen tot je wél relaxed en helder bent, bijvoorbeeld na een goede nachtrust. Ook het schrijven van een pre-mortem voor een grote financiële keuze (zie pagina xx) kan helpen om meer rust te creëren in je hoofd.

Dit artikel is een voorproefje uit mijn boek ‘Geld speelt geen rol’. Als je het hier (op mijn website) bestelt, krijg je het (naar je eigen wens) gesigneerd thuisgestuurd.