Heel veel mensen hebben liever nu iets dan later met rente. In de psychologie heet dit delay discounting. Dit houdt in dat je iets minder waardevol vindt naarmate het langer duurt voordat je dat iets krijgt, zelfs als dat laatste meer oplevert. Je hebt bijvoorbeeld liever 10 euro nu dan 15 euro over een jaar. Delay discounting veroorzaakt dat je liever nu iets opmaakt dan het opspaart voor later. Dit effect werkt sterker naarmate je minder wiskracht hebt.

Een grappige illustratie van delay discounting is de beroemde Marshmallow Test. Een kleuter zit in een kamer met een verborgen camera en een bordje met een marshmallow voor zijn neus. Zijn begeleidster moet even weg, zegt ze. Ze belooft het kindje een tweede marshmallow als ze terugkomt, mits het kind ondertussen niets eet van de Marshmallow op het bordje. De camerabeelden tonen de worsteling van de meeste kinderen om de marshmallow te laten staan. Sommige raken hem begerig aan, maar er zijn er ook die er stiekem een hapje van nemen of zelfs de hele Marshmallow in hun mond proppen. Dat lijkt vertederend, ware het niet dat veel volwassenen dit gedrag nog steeds vertonen als het om hun geldzaken gaat. Het lukt hen niet om uit zichzelf te sparen voor noodgevallen, de vakantie van volgend jaar of pensioen. Voor je geldzaken is belangrijk dat je een teveel aan delay discounting tegengaat. En dat doe je zo.

Zo verminder je delay discounting

• Denk wat vaker aan je dood

Misschien wat macaber, maar ook denken aan je dood vermindert delay discounting. Dit blijkt uit de studie ‘Thinking about Death Reduces Delay Discounting’ van de Amerikaanse psychologen Nicholas Kelly en Brandon Schmeichel. Volgens de onderzoekers veroorzaakt denken aan de dood dat je de toekomst meer gaat waarderen. Dat maakt het eenvoudiger om daar geld voor te reserveren.

• Spaar of beleg automatisch

Laat maandelijks een vast bedrag automatisch overboeken naar een spaarrekening of een beleggingsfonds, kort nadat je salaris of ander inkomen is binnengekomen. Je merkt er niets van, want we weten prima te roeien met de riemen die we hebben. Zo kun je ook het bedrag van een volgende salarisverhoging maandelijks automatisch gaan sparen, of elke belastingteruggave, de verdienste aan een bijbaan of de huuropbrengst van een zolderkamer.

Dit artikel is een (ingekorte) voorpublicatie uit mijn nieuwe boek: ‘Geld speelt geen rol. Waarom je leeft als een miljonair als je de baas bent over je eigen geld’. Het verschijnt in oktober 2023. Het boek zorgt dat je haarscherp gaat oordelen over geldzaken en nooit meer wordt belazerd! Als je het nu vast bestelt, krijg je het in oktober, direct na publicatie, gesigneerd thuisgestuurd. Klik hier voor meer informatie en bestellen.